Bu yazımızda asliye ceza mahkemesi nedir ve asliye ceza
mahkemesi dosya ve karar sorgulama işlemlerinin nasıl yapılacağı sorularını
cevaplandıracağız.
Ceza mahkemesi, kovuşturma aşamasında duruşma yaparak,
gerekirse delilleri toplayarak ve hüküm vererek yargılama görevini yürüten
makamdır.
Ceza mahkemesi hüküm vermek suretiyle uyuşmazlığı çözen
mercidir.
Ülkemizde ceza mahkemelerinin kuruluşu 5235 sayılı Adlî
Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve
Yetkileri Hakkında Kanun uyarınca yapılmaktadır.
Ceza mahkemeleri, asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri ile
özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemeleridir.
Bunlara yargıda ilk derece ceza mahkemesi yahut yerel
mahkeme de denilmektedir.
Söz konusu ceza mahkemeleri kararlarına karşı istinaf
mahkemelerinin yolu açıktır. Hatta verilen cezaya göre temyiz ve sonrasında
anayasa mahkemesine bireysel başvuru yoluna da gidilebilir.
Asliye ceza mahkemesi tek hakimli ve genel görevli ceza
mahkemesidir.
Bu mahkemeler her il merkezi ile belirlenen ilçelerde
Hâkimler ve Savcılar Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığı
tarafından kurulur.
Yasa gereği Kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı
kalmak üzere, sulh ceza hâkimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri dışında
kalan dava ve işlere asliye ceza mahkemelerince bakılır.
Buna göre ağır ceza mahkemesinin ve diğer özel ceza
mahkemelerinin görevine girmeyen dava ve işlere asliye ceza mahkemesince
bakılır.
Aşağıda ağır ceza mahkemesinin ve diğer mahkemelerin
görevine giren iş ve davalara yer verilecektir.
Yukarıda da belirtildiği üzere sulh ceza hakimliğinin, ağır
ceza ve diğer özel ceza mahkemelerinin görevine girmeyen iş ve davalara asliye
ceza mahkemesi tarafından bakılır.
Aslında asliye ceza mahkemesi davalarını saymak yerine bu
mahkemenin görevine girmeyen davaları saymak daha külfetsiz olsa da yine de
örnek kabilinden aşağıda sayılan davalara asliye ceza mahkemesinde bakıldığını
söyleyebiliriz;
-10 yıl ve aşağı süreli hapis cezasını gerektiren suçlar
-Hakaret Suçu
-Tehdit Suçu
-Şantaj Suçu
-Hırsızlık Suçu
-Mala Zarar Verme Suçu
-Kasten Yaralama Suçu
-Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
-Cinsel Taciz Suçu
-Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Bırakma Suçu
-Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu
-Uyuşturucu Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu
-Uyuşturucu Madde Bulundurma ve Kullanma Suçu
-İftira Suçu
-Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu
-Vergi Usul Kanunu 359. madde uyarınca Vergi Kaçakçılığı
Suçları (Naylon fatura)
Asliye ceza mahkemesinin ne ceza vereceğini öğrenmek için
kanunda her bir suç için belirtilen ceza miktarlarına bakmak gerekir.
Tüm ceza mahkemelerinde olduğu gibi asliye ceza mahkemesinde
de duruşma yapılarak yargılama yapılır.
Asliye ceza mahkemelerinde bir hakim ve bir de savcı görev
almaktadır.
Asliye ceza mahkemesinde duruşma düzeninden hakim
sorumludur.
Asliye ceza mahkemelerinde duruşma alenidir yani herkese
açıktır. İsteyen herkes duruşma salonuna girip düzeni bozmayacak şekilde
duruşmaları izleyebilir.
İddianamenin kabul edilmesiyle bir tensip zabtı düzenlenir
ve burada duruşma günü belirlenir.
Duruşma günü hakim iddianameyi kabul ettiğini belirterek
duruşmaya başlar. Kimlik tespiti yapıldıktan sonra iddianamedeki hususlar
sorulur buna dair savunma alınır. Yani sanık sorgulanır. Ayrıca varsa tanıklar dinlenir.
Duruşma başka bir tarihe ertelenecek ise o tarih belirlenir
ve sanığa yahut vekiline tefhim edilir.
Duruşmada geçen hukuki durum (ifadeler, deliller, beyanlar
vs.) tutanağa geçirilir. Buna duruşma tutanağı denir.
Bazen hakim ifadeleri katibe yazdırırken bazen de SEGBİS
sistemi açılır ve elektronik olarak iddia ve savunmalar kaydedilir.
Duruşma sonunda hakim duruşmanın bittiğini söyler ve duruşma
sona erer.
Bu konuda net bir takvim ya da süre söylenmesi mümkün
değildir. Zira o mahkemedeki dosya sayısı, dosyanın karmaşıklığı, mahkemenin iş
yükü, suçun türü, sanık ve mağdurların sayısı, dosyada tutuklu bulunup
bulunmadığı gibi birçok faktör ceza davasının asliye ceza mahkemesinde ne kadar
süreceğini belirler.
Ancak ortalama 1-2 yıl içinde asliye ceza mahkemesinde bir
kararın sonuçlanacağını söyleyebiliriz.
Asliye Ceza Mahkemesinin karar sonucunun ne olduğunu
öğrenmek için birkaç seçenek bulunmaktadır.
Bu yollarla ceza davası dosya sorgulama yapılabilir ve karar
çıkmış ise sonuç öğrenilebilir.
Öncelikli olarak UYAP VATANDAŞ uygulamasına girerek kendi dosyanız hakkında sorgulama yapabilirsiniz. Bu uygulamaya e devletinizden girebilirsiniz.
Ana sayfa > UYAP Dava Dosyası Sorgulama için uygulama
açılır; Dosya İşlemleri > Dosya Sorgulama > Yargı Türü
Bölümünde ADLİ YARGI seçilir> Mahkeme bölümüne davanın olduğu Asliye Ceza
Mahkemesi seçilir > Dosya Sorgula tıklanır> Dosya Görüntüle tıklanır >
Çıkan Ekranda “EVRAK” sekmesi tıklanır. Böylece dosyaya giren karar dahil tüm
evrak görülebilir.
Dosya Durumu Açık, Dosya İstinafta gibi bilgileri bu
sorgulama sonucu görebilirsiniz.
Ancak her zaman tüm evraklar UYAP a yüklenmeyebilir. Mahkeme
kalemi normalde tüm belgeleri tarayarak UYAP’a yüklemesi gerekir ancak iş
yoğunluğu yahut hatalı işlem sonucu bu gerçekleşmeyebilir.
Bu nedenle Asliye Ceza Mahkemesi Karar Sonucu öğrenmek için
Mahkeme kalemine telefondan ulaşılabilir. Ancak uygulamada mahkeme kalemi
kararın çıkıp çıkmadığını söylese de sonucu pek söylememektedir.
Bir diğer sonuç öğrenme seçeneği ise UYAP SMS yoluyla bilgi
almaktır. Bu da sisteme abone olmak yoluyla gerçekleşmektedir. Bu yolla da
karar sonucu cep telefonunuza gelen SMS ile öğrenilebilmektedir. Detaylı bilgi
için buradan bilgi alınabilir.
Alo Dava Sorgulama ya da başka bir isim altında dosya
sorgulama alanında özel hizmet verdiğini beyan eden şirketler bulunmakta ise
de; bu konuda dikkat edilmesi gereken husus dolandırıcıların tuzağına
düşmemektir. Bunun için avukatınızdan ya da bir avukatlık ofisinden destek
istemeniz daha güvenli olacaktır.
Asliye ceza mahkemesinde görülecek bir dava için mağdurun ya
da sanığın herhangi bir harç ya da posta masrafı ödemesi gerekmez. Ancak dava
sonunda cezaya veya güvenlik tedbirine mahkûm edilmesi hâlinde, bütün yargılama
giderleri sanığa yüklenir. Sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri
bırakılması (HAGB) yahut erteleme kararı verilse de yine sanık yargılama giderini
öder.