İdare Mahkemesinde açılan idari
davalar ne kadar sürer ve kaç günde sonuçlanır, idare mahkemesinde dava
sorgulama ve sonuç öğrenme hangi yollarla yapılır gibi sorulara cevap verilecektir.
Ayrıca bizlere sıkça sorulan idari yargının
ne olduğu, Türk idari yargılama hukukunda hangi tür davaların açılabileceği,
idare mahkemesinin ne olduğu ve idare mahkemesinin görevleri incelenecektir.
İdare Mahkemesinde İdari Davalar Ne Kadar Sürede ve Kaç Günde Sonuçlanır
İdare Mahkemesinde açılan idari davaların
ne kadar süreceği,
kaç günde/ayda sonuçlanacağına dair kural 2577 sayılı Kanunda bellidir.
Buna göre dosyalar tekemmül ettikleri sıraya göre ve tekemmül tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırılır.
Her ne kadar kanunda altı ay kuralı bulunsa
da uygulamada fiilen bu süreler aşılmaktadır. Çünkü ilgili yasa maddesi bir bütün
olarak incelendiğinde altı aylık süre aslında hakimin karar verme süresidir. Türkiye’de idari davalar fiilen ortalama 1 yıl
içinde sonuçlanmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun
20. maddesinin 5. fıkrasında süre kuralı şöyledir. “Danıştay, bölge idare, idare ve vergi
mahkemelerinde dosyalar, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilen öncelik veya ivedilik durumları ile Danıştay
için Başkanlar Kurulunca; diğer mahkemeler için
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca konu itibariyle tespit edilip Resmi
Gazete'de ilan edilecek öncelikli
işler gözönünde bulundurulmak suretiyle geliş tarihlerine
göre incelenir
ve tekemmül ettikleri sıra dahilinde bir karara bağlanır. Bunların dışında kalan dosyalar ise tekemmül
ettikleri sıraya göre
ve tekemmül tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırılır.”
Yasa metnine dikkat edilirse idare
mahkemesinde dosyalar HSK tarafından tespit edilecek öncelikli işlere göre ve geliş sırasına göre incelenmekte ve dosyalar tekemmül sırasına
göre karara bağlanmaktadır.
İdare Mahkemesinde
Dava Dosyasının Tekemmül Etmesi Ne Demektir?
Dosyanın tekemmül etmesi demek bir
dosyanın karar vermeye hazır hale gelmiş olması demektir. Yani dava dilekçesi,
cevap dilekçesi ve sonrasındaki ikinci cevap dilekçelerinin tamamlanmış olması anlamına
gelir.
Ayrıca bazen mahkeme keşif ve bilirkişi
incelemesine gerek duyarsa, dosya bu işlemler yapıldıktan sonra dosya tekemmül
etmektedir.
İdare Mahkemesinde 6 Aylık Karar Süresi Uzayabilir mi?
Tekemmül etme süresi ise birkaç ayı bulmaktadır. Keşif ve bilirkişi
incelemesi yapılmışsa 6-7 ayı dahi bulabilmektedir. İşte Kanuna göre 6 aylık süre dosya tekemmül ettikten
sonra başlamaktadır.
6 aylık süre azami süredir. Yani illa
bu süre beklenecek değildir. Dosya tekemmül ettikten sonra 1 hafta içinde de
karar verilebilir.
Öte yandan idare mahkemeleri karar
verdikten sonra hemen kararı yazmazlar. Bu kararın yazılması ve UYAP’a
yüklenmesi için de belirli
bir sürenin geçmesi de gerekmektedir. Açılan davada karar verilmiş olup o kararın
yazılması hakimin iş yüküne göre
bazen birkaç ayı
bile bulabilmektedir. Bu yazım süresi de 6 aylık süreye dahil değildir.
İdare Mahkemesinde Dava Dosyası 6 Ay İçinde Sonuçlanmazsa Ne Olur?
Bu 6 aylık süre hak düşürücü bir süre değildir. Yani 6 ay geçerse hakim kararını
yine verir ve o dosya bakımından bir yaptırımı yoktur. Ancak şikayet halinde
yahut HSK müfettişlerinin
tespiti üzerine o hakim yahut hakimler hakkında 6 aylık süreyi geçirdiği için disiplin cezası verilebilmektedir.
İdare Mahkemesi İş Yükünün Dava Sürelerine Etkisi
İdare mahkemesinde davanın kaç günde
sonuçlanacağı mahkemelerin iş yüküyle de bağlantılıdır. İş yükü fazla olan
idare mahkemeleri daha geç karar verirken iş yükü az olan idare mahkemelerinde
ise daha erken karar çıkmaktadır. Mesela Ankara iş yoğunluğu fazla olduğu için taşradaki
diğer idare mahkemelerine göre
karar süresi daha uzun olmaktadır.
İdari yargılama hukukunda idare mahkemesini
taraflar belirleyemez. Hangi idare mahkemesinin ilgili davaya bakacağı kanun
tarafından belirlenmiştir. Buna yetki kuralı denir. Buna göre Ankara İdare Mahkemelerinde açılması gereken bir dava iş
yükü az diye Ordu İdare Mahkemesinde açılamaz.
Ayrıca Ankara İdare Mahkemelerinde açılacak
bir davanın hangi idare mahkemesine düşeceğini de yine davacı belirleyemez. Bunu
UYAP sistem üzerinden belirlemektedir. Özetle yetkili idare mahkemesini
taraflar belirleyemez. Yetkili idare mahkemesinin nasıl belirleneceği ise 2577
sayılı Yasanın 32. ve devamı maddelerinde tek tek sayılarak belirlenmiştir.
Ülkemizde hangi yerlerde idare
mahkemesinin olduğu, bulunmayan yerlerin ise hangi idare mahkemesine bağlı olduğu
HSK tarafından belirlenmiştir. Buna göre idare mahkemesi ve bölge
idare mahkemesi listesine
buradan ulaşılabilir.
İdare Mahkemesi Nedir
İdare mahkemesi Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş genel
görevli bağımsız bir
mahkemedir. İdari yargının görev
alanına giren dava ve işler ilk aşamada idare mahkemesinde görülmektedir.
İdari yargı düzenimizde üç aşamalı yargılama
bulunmaktadır.
•
İdare
Mahkemesi
•
Bölge İdare Mahkemesi (İstinaf Mahkemesi)
• Danıştay (Temyiz Mahkemesi)
İdari yargı ilk derece mahkemeleri
idare mahkemeleridir. Kural olarak bir idari işlemin iptali için ilk önce idare mahkemelerine dava açılır.
İdare mahkemesinden çıkan karara karşı Bölge İdare Mahkemesine gidilir. Bölge İdare Mahkemesi istinaf mercii olarak
idare mahkemesi kararını incelemektedir. Bölge İdare Mahkemesinden çıkan kararlara karşı
ise temyiz yolu ile Danıştay’a
gidilmektedir.
İdare Mahkemesinin Görevleri
Vergi mahkemelerinin ve ilk derecede
Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki:
•
İptal
davalarını,
•
Tam
yargı davalarını,
•
Tahkim
yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklardan
hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan idarî sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan
uyuşmazlıklara ilişkin davaları,
•
Diğer
kanunlarla verilen işleri,
• Özel Kanunlarda Danıştay’ın görevli olduğu belirtilen ve İdari Yargılama Usulü Kanunu ile idare mahkemelerinin görevli kılınmış bulunduğu davaları çözümler.
İdare Mahkemesinde Dava Sorgulama ve Sonuç Öğrenme
İdare Mahkemesi karar sonucunun ne olduğunu
öğrenmek için birkaç seçenek bulunmaktadır.
1-Uyap Vatandaş (E Devlet)
2-Uyap SMS
3-Mahkeme Kalemi
İdare Mahkemesinin karar sonucunun ne olduğunu öğrenmek için birkaç seçenek bulunmaktadır. Bu yollarla dava/dosya sorgulama yapılabilir ve karar çıkmış ise sonuç öğrenilebilir.
•
UYAP
VATANDAŞ (Dava Dosyası Sorgulama)
•
UYAP
SMS
•
Mahkeme
Kalemini Aramak Ya da Kaleme Bizzat Giderek Sormak
•
Avukat
Yardımı
Uyap Vatandaş Yoluyla
Dava/Dosya Sorgulama
Öncelikli olarak UYAP VATANDAŞ uygulamasına
girerek kendi dosyanız hakkında sorgulama yapabilirsiniz. Bu uygulamaya e
devletinizden
girebilirsiniz
UYAP Dava Dosyası Sorgulama için
uygulama açılır; Dosya İşlemleri > Dosya Sorgulama > Yargı Türü Bölümünde İDARİ YARGI seçilir> Mahkeme bölümüne davanın olduğu Mahkeme seçilir > Dosya
Sorgula tıklanır> Dosya Görüntüle
tıklanır > Çıkan
Ekranda “EVRAK” sekmesi
tıklanır. Böylece
dosyaya giren karar dahil tüm evrak görülebilir.
Uyap SMS Yoluyla Dava/Dosya
Sorgulama
Bir diğer sonuç öğrenme seçeneği ise UYAP
SMS yoluyla bilgi almaktır. Bu da sisteme abone olmak yoluyla gerçekleşmektedir. Bu
yolla da karar sonucu cep telefonunuza gelen SMS ile öğrenilebilmektedir.
Mahkeme Kalemi Yoluyla
Dava/Dosya Sorgulama
İdare Mahkemesi karar sonucu öğrenmek için
Mahkeme kalemine telefon yoluyla da ulaşılabilir. Ancak uygulamada mahkeme
kalemi kararın çıkıp çıkmadığını
söylese de sonucu pek söylememektedir.
Alo Dava Sorgulama ya da başka bir isim
altında dosya sorgulama alanında özel
hizmet verdiğini beyan eden şirketler bulunmakta ise de; bu konuda dolandırıcıların
tuzağına düşmemek için
avukatınızdan ya da bir avukatlık ofisinden destek istemeniz daha güvenli
olacaktır.
Son olarak İdare Mahkemesinin karar sonucunu öğrenmek için İdare Hukuku Avukatından destek alabilirsiniz.