4734
sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihalelerde sözleşme imzalanmadan önceki
süreçte idare tarafından tesis edilen eylem işlemlere karşı yargı yolu açıktır.
Ancak
ihale sürecinde yapılan işlem ve eylemler bakımından idare mahkemesine dava açmadan
önce mutlaka “şikayet” ve “itirazen şikayet” yolunu tüketmek gerekmektedir. Bu yollar
zorunlu idari başvuru yollarıdır.
•
4734
sayılı Kanun dışındaki diğer kanunlara göre yapılan ihaleler (2886 sayılı Devlet
İhale Kanunu-İcra İflas Kanunu kapsamındaki ihaleler-Özelleştirme mevzuatı vs.
kapsamındaki ihaleler)
•
4734
sayılı Kanun 18. maddesinde belirtilen ihale usullerine göre yapılmayan
ihaleler (Mesela 22. madde uyarınca “doğrudan temin” bir ihale usulü olmadığı için
bu yöntemle yapılan alımlar bakımından şikayet ve itirazen şikayet mekanizması işletilmez.
•
4734
sayılı Kanunun 3. maddesinde belirtilen istisnalar kapsamında yapılan alımlar
•
İhale
süreci dışındaki işlemler (İhale yetkilisince onay verilme öncesi işlemler veya
sözleşme imzalanmasından sonraki işlemler bakımından bu yol kullanılamaz.)
•
İhalenin
idare tarafından kendiliğinden iptal edildiği durumlarda doğrudan idari yargıda
dava açılır.
Şikayet,
ihaleyi yapan idareye yapılır. Buradaki idareden kasıt 4734 sayılı Kanuna tabi İdaredir.
İtirazen şikayet ise Kamu İhale Kurumu’na yapılır.
Kesinleşen İhale Kararına İtiraz Süresi Kaç Gündür
İhale
işlemlerine karşı şikayet süresi kural olarak 10 gündür. (4734 sayılı Kanunun
21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda ise süre 5 gündür.)
Şikayet
ve İtirazen Şikayet için Kanunda belirlenen sürelere uymak çok önemlidir. Çünkü
bu süreler düzenleyici değil hak düşürücüdür. Bu nedenle kaçırılırsa hak kullanılamaz hale gelir.
Öte
yandan süreye uyulması kadar doğru makam ve idareye başvuru yapmak da önemlidir.
Yanlış
idareye başvuru yapılması halinde bu idare dilekçeyi doğru idareye veya Kamu İhale
Kurumu’na gönderir. Ancak başvuru tarihi ilk dilekçenin verildiği tarih değil
doğru idarenin evrak kaydına giriş yapılan tarih kabul edilir. Bu da çok ciddi
hak ihlallerine neden olur.
Süreler,
iş günü değil gün olarak hesaplanır yani tatil günleri de süreye dahildir.
Son
gün tatil gününe denk gelirse ilk mesai günü sonuna kadar başvuru yapılmalıdır.
İdari
izin günleri tatil günü sayılmaz.
Tebliğ
edilen ihale kararında teklifin niçin değerlendirmeye alınmadığı ya da uygun
bulunmadığı belirtilmediyse bu konuda yapılacak şikayetlerde süre tebliğden değil
bu gerekçelerin bildirilmesinden itibaren başlar.
-İdareye
şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen
günden itibaren başlar.
-İlanda
yer alan hususlara yönelik
başvuruların süresi ilk ilan tarihinden itibaren başlar.
-Ön
yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın
satın alındığı tarihte başlar.
-İlan
ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, (5-10 günlük) süreleri
aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç
iş günü öncesine kadar yapılabilir.
Başvuruda Bulunacak İlgililer Kimlerdir Hangi Konularda Başvuru Yapabilir?
İhale
sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya
zarara uğradığını veya zarara uğramasının
muhtemel olduğunu iddia eden;
-İstekli
olabilecekler
-Adaylar
-İstekliler
başvuru
yapabilir.
Aday, İstekli ve İstekli Olabileceklerin tanımı Kanunun 4. maddesinde yapılmıştır.
Yukarıda sayılan kişiler ancak belirli durumlarda bu başvuru yolunu kullanabilir:
İhale/Ön Yeterlilik Dökümanını EKAP üzerinden e-imza ile indiren kişiler de “istekli olabilecek” statüsündedir.
“İstekli Olabilecek Kişi” aşağıda belirtilen hususlarda başvuru yapabilir;
-ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının
verilmesi
-ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya
ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında
yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki
uyumsuzluklar
“Adaylar” aşağıda belirtilen hususlarda
başvuru yapabilir;
-Ön
yeterlik başvurularının sunulması
-Ön
yeterlilik başvurularının değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari
işlem ve eylemler
Belli
istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde
ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla;
-ihale
daveti ve/veya ihale dokümanının gönderilmesi
-ihale
dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari
uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar
“İstekliler" aşağıda belirtilen hususlarda başvuru yapabilir;
-Yeterlik başvurularının veya
tekliflerin sunulması
-Yeterlik
başvurularının değerlendirilmesi
-İhalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,
Elden
veya posta yoluyla ya da EKAP üzerinden
e-şikayet ile yapılabilir.
İdare,
şikayet üzerine 10 gün içinde gerekçeli bir karar alır.
Bu
karar olumsuz ise, başvuran dahil aday, istekli ya da istekli olabilecekler
tebliğden itibaren 10 gün içinde Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet yoluna
gider.
İdare
10 gün içinde karar aldıktan sonra tebliği geç yapsa bile yine de itirazen şikayet
mümkündür.
İdare
10 gün içinde cevap vermezse başvuran bu sürenin bitiminden itibaren 10 gün içinde
Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet yoluyla başvuru yapabilir.
Şikayet
ve itirazen şikayet üzerine ihale iptal edilmişse buna karşı 5 gün içinde
KİK’e başvuru yapılır.
İtirazen
şikayet başvurusu üzerine 20 gün içinde karar verir.
Kurul tarafından verilen bütün kararlar,
karar tarihini izleyen 5 iş günü içinde taraflara tebligata çıkarılır ve
tebligata çıkarıldığı tarihi izleyen beş gün içinde Kurumun internet sayfasında
yayınlanır.
Kamu İhale Kurumu Kararının İptali Davası
İtirazen
şikayet üzerine verilen KİK kararlarına karşı Ankara İdare Mahkemelerinde dava
açılır.
İhaleden
Yasaklama kararları hariç ihale işlemleri İvedi Yargılama Usulüne Tabidir.
Dava
açma süresi 30 gündür.
Bu
davalarda yürütmeyi durdurma istenebilir ancak bu konuda verilen kararlara
itiraz edilemez.
İdare
Mahkemesi kararlarına karşı 15 gün içinde doğrudan Danıştay’a temyize gidilir.
Danıştay
dosyanın esası hakkında kendisi de karar verebilir.
Temyiz
üzerine verilen kararlar kesindir.
İhalenin
iptali kararına karşı dava açma süresi iki duruma göre değişir;
1-İhale
idarece kendiliğinden iptal edildiyse 30 gün içinde doğrudan iptal davası açılmalıdır.
2-İhale,
şikayet veya itirazen şikayet üzerine iptal edildiyse önce 5 gün içinde KİK’e
başvurulmalı, KİK kararı üzerine 30 gün içinde dava açılmalıdır.
İhale hukuku çok teknik bir usul hukuku alanıdır. Bu nedenle mağduriyet yaşanmaması için mutlaka Ankara İhale Avukatı yoluyla iş ve işlemlerin takip edilmesi gerekir.