Polis Rütbeleri (Emniyet Rütbeleri) Nelerdir ve Emniyet Rütbe Terfi Davaları
Polis Rütbeleri (Emniyet Rütbeleri) Nelerdir ve Emniyet Rütbe Terfi Davaları

Polis Rütbeleri (Emniyet Rütbeleri) Nelerdir ve Emniyet Rütbe Terfi Davaları

Bu yazımızda polislikte rütbeler, PÖH rütbeleri, Polis özel harekat rütbeleri ve emniyet (EGM) rütbe terfi davaları incelenecektir.

1.Polis Rütbeleri Nedir

Polis rütbesi, Emniyet Hizmetleri Sınıfı personelinin sahip olduğu hiyerarşik meslek unvanını ifade eder.

Polislik mesleği hiyerarşik bir meslektir. Dolayısıyla Emniyet Teşkilatında rütbeler ve rütbe terfi sistemi çok önemlidir.

2.Polislikte Rütbeler (Emniyet Rütbeleri) Nelerdir





3.Komiser Yardımcısı, Komiser, Başkomiser ve Emniyet Amiri Rütbeleri

3.1.Komiser Yardımcısı Rütbesi: Emniyet teşkilatında kariyer basamağındaki ilk rütbe sayılır. (Başpolis memuru ve kıdemli başpolis memurluğu da rütbe olmakla beraber uygulamada rütbeli personel olarak kabul edilmez.

Komiser Yardımcısı şu görevleri yapabilir; Grup Amiri, Ekip Amiri, Tim Amiri, Büro Amiri, Karakol Amir Yardımcısı, Sınıflar Amiri Yardımcısı, Sınıf Komiseri, Öğretim Görevlisi, Pilot

Komiser Yardımcısı rütbesine iki şekilde atama olur.

1-Üniversite mezunu adaylardan Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) mezunu olanlar komiser yardımcısı rütbesiyle Emniyet Teşkilatına atanmaktadır. 

2-Polis Memurlarının kurum içi sınav ile (komiser yardımcılığı sınavı) ve sonrasında verilen eğitim ile bu rütbeye atanmaktadır.

 Komiser Rütbesi: Emniyet teşkilatında kariyer basamağındaki komiser yardımcılığı sonrası rütbedir.

3.2.Komiser şu görevleri yapabilir; Grup Amiri, Ekip Amiri, Tim Amiri, Büro Amiri, Karakol Amir Yardımcısı, Sınıflar Amiri Yardımcısı Sınıf Komiseri, Trafik İstasyonu Amir Yardımcısı, Öğretim Görevlisi, Pilot

 Komiser rütbesine yükselmek için komiser yardımcısı olmak ve rütbe terfi şartlarını taşımak gerekir. EGM Merkez Değerlendirme Kurulu bu rütbeye kimlerin atanacağını belirler.

 3.3. Başkomiser Rütbesi: Emniyet teşkilatında kariyer basamağındaki komiserlik sonrası rütbedir.

 Başkomiser şu görevleri yapabilir; Karakol Amiri, Büro Amiri, Çevik Kuvvet Grup Amiri, İlçe Emniyet Komiseri, Birlik Amiri, Tim Amiri, Trafik İstasyon Amiri, Trafik Kayıt ve Tescil Büro Amiri, Karakol Amir Yardımcısı, Sınıflar Amiri, Grup Amiri, Öğretim Görevlisi, Pilot

Başkomiser rütbesine yükselmek için komiser olmak ve rütbe terfi şartlarını taşımak gerekir. EGM Merkez Değerlendirme Kurulu bu rütbeye kimlerin atanacağını belirler.

3.4. Emniyet Amiri Rütbesi: Emniyet teşkilatında kariyer basamağındaki başkomiserlik sonrası rütbedir.

Emniyet Amiri şu görevleri yapabilir; İlçe Emniyet Amiri, Bürolar Amiri, Birlik Amiri, Çevik Kuvvet Grup Amiri, Ekipler Amiri, Tim Amiri, İlçe Emniyet Müdür Yardımcısı, Büro Amiri, Trafik İstasyon Amiri, Sınıflar Amiri, Öğretim Görevlisi, Pilot

 Emniyet Amiri rütbesine yükselmek için başkomiser olmak ve rütbe terfi şartlarını taşımak gerekir. EGM Yüksek Değerlendirme Kurulu bu rütbeye kimlerin atanacağını belirler.

4. Polis Özel Harekat (PÖH) Rütbeleri Nelerdir

PÖH rütbeleri normal polis rütbeleri ile aynıdır. Sadece Sınıf Üstü Emniyet Müdürü yoktur. Çünkü o rütbe sadece Emniyet Genel Müdürüne mahsustur. Özel Harekat birimi, EGM bünyesinde Özel Harekat Daire Başkanlığı şeklinde kurulmuştur. İllerde de özel harekat şube müdürlükleri bulunmaktadır. 

 Polis Özel Harekat (PÖH) Rütbeleri Şunlardır:

     Polis Memuru

    Başpolis Memuru

    Kıdemli Başpolis Memuru

    Komiser Yardımcısı

    Komiser

    Başkomiser

    Emniyet Amiri

    Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü

    Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürü

    İkinci Sınıf Emniyet Müdürü

    Birinci Sınıf Emniyet Müdürü                 

 5. Emniyet Rütbeleri ve Emniyet Rütbe Terfi Sistemi

EGM rütbe terfi sisteminde hangi rütbelerin bulunduğu, polis rütbe terfi süreleri, bir üst rütbeye terfi etme şartları, terfi etme kararlarının nasıl verildiği, terfi etmeme durumunda hangi hukuki yollara başvurulacağı konuları rütbe terfi konusunda en çok merak edilen hususlardır.

Emniyet (EGM) rütbe terfi işlemleri, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu ve buna dayanarak çıkarılan EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI PERSONELİ RÜTBE TERFİLERİ VE DEĞERLENDİRME KURULLARININ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK (kısaca Emniyet Rütbe Terfi Yönetmeliği) e göre yürütülmektedir. 

Polislik mesleği kariyer meslektir ve bu teşkilatta rütbelere dayalı sert bir emir komuta zinciri  bulunmaktadır. Bu nedenle rütbe terfi sisteminin nasıl işlediği büyük önem taşımaktadır.

 6. Emniyet Rütbe Terfi Kurulları

Emniyet teşkilatında rütbe terfilerine iki kurul karar vermektedir:

1-Merkez Değerlendirme Kurulu (Komiser Yardımcısı, Komiser ve Başkomiserlerin terfilerini görüşür.)

2-Yüksek Değerlendirme Kurulu (Emniyet Amirleri ile Dördüncü ve Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlerinin terfilerini görüşür)

Merkez Değerlendirme Kurulu kararı Emniyet Genel Müdürü onayıyla kesinleşir. Yüksek Değerlendirme Kurulu kararları ise İçişleri bakanı onayıyla kesinleşir. Uygulamada Kurullardan çıkan kararlar genelde olduğu gibi onaylanır.

7. Emniyet Rütbe Terfisi Nasıl Yapılır

Emniyet Rütbe Terfi işlemleri her yıl Haziran ayında topluca yapılır. (İstisnaen kurulların yıl içinde birden fazla toplanması halinde terfiler toplantının yapıldığı ay sonunda yapılır.)

Haziran ayındaki kurullara girecek kişilerin belirlenmesi için Polis amirlerinin kıdem sırası, Genel Müdürlükçe Mart ayında duyurulur.

Daha sonra EGM Personel Daire Başkanlığı terfi edecek personel ile ilgili Kurullarda görüşmek üzere bilgi notları hazırlamaya ve gerekli bilgi ve belgeleri toplamaya başlar.

 

Aşağıdaki şartları taşıyor olmak koşuluyla rütbe terfileri Kıdem Sırasına ve Liyakate göre yapılır.

    Bulunulan rütbe için öngörülen bekleme süresinin tamamlanmış olması,

    Bulunulan rütbede, kurul gündemine alındığı tarih itibarıyla son performans puanı da dahil olmak üzere, zorunlu en az bekleme süresi kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanı alınmış olması,

    Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olunması,

    Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürü rütbesine terfi için Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek yöneticilik eğitiminde başarılı olunması,

    Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğünden Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine ve Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlüğünden İkinci Sınıf Emniyet Müdürlüğü rütbesine terfi etmek için zorunlu ikinci bölge hizmetinin (şark görevi) en az bir kez yapılmış veya birinci bölgede geçici görevli olmamak kaydıyla halen bu bölge hizmetinin ifa ediliyor olması,

şarttır.

 2015 yılından sonra her rütbe için sınav koşulu aranırken 2020 yılında yapılan değişiklikle sınav şartı sadece 4. Sınıf Emniyet Müdürlüğüne terfi için aranmaktadır.

8. Emniyet Teşkilatı (EGM) Polis Rütbe Terfi Davaları

Rütbe terfi davalarında öncelikle kuruldan “terfi etmez” kararının çıkması gerekir. Rütbe Terfi Kurullarından “terfi eder”, “terfi etmez”, “kadrosuzluktan dolayı terfi etmez” veya "adli/idari soruşturmasına göre terfi eder” gibi kararlar çıkmaktadır.

 Bu kararlar öncelikle PBS üzerinden ilan edilmekte daha sonra personele kadrosu tarafından tebliğ edilmektedir.

 Rütbe Terfi davalarında dava açma süresi kararın ilan edildiği yahut tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gündür.(2 ay değil). "Terfi etmez” kararları bir idari işlemdir ve bu işlemlere karşı idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır.

Emniyet Rütbe Terfi Davaları idare mahkemesine açılır ve buradan ret kararı çıkarsa İstinaf yoluna yani Bölge İdare Mahkemesine gidilir. Bölge İdare Mahkemesi kararı kesindir. Bundan sonra Danıştay’a gidilemez. Ancak Olağanüstü kanun yolu olarak AYM ya da AİHM yolu  açıktır.

 9. Emniyet Teşkilatı Rütbe Terfi Davalarında Danıştay ve Mahkeme Kararları

Emniyet Teşkilatı Rütbe terfi davalarında idare mahkemeleri ve Danıştayın yerleşik içtihatları bulunmaktadır. Bu ölçütlere göre davalarda karar verilmektedir. Aşağıda bu ölçütlerden bazılarına yer verilecektir.

Kıdem sırasına dikkat edilmesi ilkesi: Kıdem sıralamasında daha alt sırada olup da terfi ettiği halde daha üst sıradan birinin terfi etmemesi hukuka aykırılık nedeni olarak kabul edilmektedir.

Liyakat değerlendirmesinde dikkate alınması gereken ölçütlerin, rütbe terfiine aday personel yönden eşit, objektif ve istikrarlı şekilde uygulanması gerektiği…(Danıştay 5. Dairesi, E:2018/4761 Karar No : 2020/5716)

Rütbe terfine yönelik liyakat değerlendirmesinde takdir yetkisi bulunmakla birlikte, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olduğu (Danıştay 5. Dairesi, Esas No : 2016/7444 Karar No : 2019/757)

Herbir olayın somut durumuna göre mahkemelerce karar verilmektedir. Mahkemeler EGM tarafından gönderilen çarşaf listeye bakarak karar vermektedir. Ancak bu hususlar teknik olarak inceleme yapılmasını gerektirir.

Bu Konuda Polis Davalarına Bakan Avukat ve Ankara İdare Avukatından destek alınabilir.  

  • Paylaş: