Makalelerimiz

Güncel Yazılarımız

iş davalarında arabuluculuk ücreti

İş Davalarında Arabuluculuk Ücretini Kim Öder?

Bu yazımızda iş davalarında arabuluculuk nedir, ücreti kim öder, zorunlu ve ihtiyari arabuluculuk durumlarının ve buna dair sürecin nasıl işlediğine yer verilecektir. Arabuluculuk başvuru süresi nedir, başvuru ücreti ne kadardır ve kim öder gibi sorulara yanıt aranacaktır.

1-İş davalarında arabuluculuk nedir?

Arabuluculuk; uyuşmazlıkların mahkeme dışında çözülmesi için alternatif yollardan biridir. Arabuluculuk sürecinde başvurucu ve karşı taraf olarak adlandırılan taraflar arabulucu olarak görevlendirilen kişinin nezaretinde bir araya gelerek uyuşmazlık yaşanılan konuyu görüşmekte ve arabulucu tarafından getirilen çözüm önerilerini görüşerek mahkeme dışında uyuşmazlığı çözmeye çalışmaktadırlar.

1.a İş davalarında zorunlu arabuluculuk

İş Davalarında arabuluculuk 2018 yılı ocak ayından itibaren dava şartı olarak zorunlu hale getirilmiştir. Buna göre işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Zorunlu arabuluculuk yoluna başvurmadan dava açılması durumunda açılan davanın kaybedilmesi gündeme gelecektir.

1.b İş davalarında ihtiyarı arabuluculuk

Çoğu zaman işçi ve işveren anlaşarak ihtiyari (zorunlu olmayan) arabuluculuk yoluna başvurmakta ve ortadaki uyuşmazlığı devlet tarafından atanan arabulucu ile değil kendi belirledikleri arabulucu nezaretinde çözmeye çalışmaktadırlar. İhtiyari arabuluculuk yolunda tarafların anlaşamaması durumunda son tutanağın dava şartı olarak kullanıp kullanılmayacağı konusu ise hala tartışmalıdır.

Bazı durumlarda işveren tarafından bulunan arabulucu yönlendirmesiyle işçilerin hak ettiği ücretlerden çok daha düşük rakamlara ihtiyari arabuluculuk yolu ile toplantıların yapıldığı görülmektedir. Böyle bir durumda işçinin iradesi hata, hile, ikrah (korkutma) ve benzeri durumlarla sakata uğratılmışsa düzenlenen bu tutanağın geçersizliğinin tespiti için İş Mahkemelerinde dava açılması gerekmektedir.

2.İş davalarında arabuluculuk süreci

İş davalarında arabuluculuk süreci, arabuluculukta etkin taraf vekilliği almış avukatlar tarafından yürütülmesi gerekmektedir. Zira işçi, işverene nazaran daha az bilgili ve güçsüz konumda olduğundan bu eksikliğini iş hukuku alanında ve arabuluculukta etkin taraf vekilliği yapabilecek avukata vekalet vererek gidermelidir. İş hukuku alanında uzman kadroya sahip Consensus Hukuk & Danışmanlık tarafından uzman avukatlarımız arabuluculukta etkin bir rol oynayarak müvekkillerinin yararına olacak şekilde süreci takip etmektedir.

3.İş davalarında arabuluculuk başvuru süresi

İş davalarında arabuluculuk başvuru süresi; açılacak davaya göre değişmektedir. Buna göre Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti alacağı gibi işçilik alacaklarında zamanaşımı 5 yıl olup 5 yıl içerisinde arabuluculuğa başvurulması durumunda süresi içerisinde başvuru yapılmış olacaktır. İşe iade davalarında ise 4857 sayılı İş Kanunu 20 nci maddesine göre; İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir.

4.İş davalarında arabuluculuk ücretleri

Arabuluculuk ücretleri her yıl devlet tarafından Resmi Gazetede yayınlanmakta olup bu ücret toplantının süresi, toplantıya katılan tarafların sayısı, toplantıyı yürüten arabulucu sayısı ve anlaşılması durumunda anlaşılan hususun maddi miktarına göre arabuluculuk ücretleri değişmektedir. Mesela 2023 yılı tarifesi resmi gazetede yayımlanmış ve o yılın tarifesi buna göre belirlenmiştir.

4.1. İş davalarında arabuluculuk ücretini kim öder

Dava şartı zorunlu arabuluculuk kapsamında yapılan başvurularda anlaşma olmaması durumunda arabulucunun ücreti öncelikle devlet tarafından ödenmekte ve sonrasında açılan davada haksız çıkan tarafa bu arabulucu ücreti yansıtılmaktadır. Ayrıca arabulucu tarafından usulüne uygun davet edildiği halde ilk toplantıya mazeretsiz katılmayan taraf dava sonunda haklı çıkmış olsa bile tüm yargılama giderlerini ve yargılama giderleri arasında yer alan arabulucu ücretini ödemek zorundadır.

Tarafların arabuluculuk yolunda anlaşması durumunda arabulucunun ücretinin ödenmesi noktasında tarafların anlaşması mümkün olup anlaşılmaması durumunda arabulucu ücreti taraflarca eşit olarak paylaşılmaktadır. Örneğin; bir arabuluculuk toplantısında işveren işçinin payına düşen arabulucu ücretini ödemeyi kabul ederse işçi bu ücreti ödemeyecektir. Fakat taraflar ücreti kimin ödeyeceği noktasında anlaşamazsa bu ücret eşit olarak taraflara paylaştırılmaktadır.

5.İş davalarında arabuluculuk yetki ve yetki itirazı

İş Davalarında yetkili mahkeme işçinin işyeri veya davalının yerleşim yeri mahkemesi olup arabuluculuk açısından da bu kural geçerlidir. Başvurucu tarafından yetkili olmayan yerde yapılan arabuluculuk toplantısında karşı tarafça yetki itirazında bulunulması durumunda arabulucu dosyadan el çekerek yetkili arabuluculuk yerinin belirlenmesi için dosyayı Sulh Hukuk Mahkemesine gönderir. Sulh Hukuk Mahkemesince yetkili arabuluculuk yeri belirlenmesi sonrasında arabuluculuk görüşmelerine devam edilir.

6.İş davalarında arabuluculuk sonrası dava açma süresi

İş davalarında arabuluculuk sonrası dava açma süresine ilişkin olarak davanın türüne göre dava açma süreleri değişmektedir. Örneğin; İşe iade davalarında arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içerisinde işe iade davası açılması gerekirken kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret alacağı, yıllık izin ücreti alacağı, fazla mesai alacağı gibi işçilik alacaklarında zamanaşımı süresi olan 5 yıl içerisinde dava açılması gerekmektedir. Süresinde dava açılmaması durumunda davanın kaybedilmesi gündeme gelecektir. Bu nedenle iş davalarının alanında uzman avukatlar tarafından takip edilmesi gerekmektedir. Consensus Hukuk & Danışmanlık olarak Ankara İşçi Avukatı iş hukuku davalarında müvekkillerimizi uzman bir ekiple temsil ederek süreci en fazla yararlarına olacak şekilde takip etmektedir.

Yorum Yap